18 Maja - Cud eucharystyczny w Bisztynku
Wprawdzie za datę powstania Bisztynka przyjmuje się 30 kwietnia 1385 roku, która to widnieje na jego akcie lokacyjnym wydanym przez biskupa Henryka III Sorboma, jednak prawie czterdzieści lat wcześniej założono tu wieś, którą nazywano: Schoneflys – Piękny Potok. Tak w tłumaczeniu nazywała się bowiem dużo wcześniejsza staropruska osada – Strowangen, na miejscu której nową wieś ustanowił wójt Bruno von Luter, realizujący ówczesną politykę kolonizacyjną biskupa Hermana z Pragi. Decyzją bp. Sorboma Schoneflys stała się tym samym wsią miejską, a z czasem – przedmieściem Bisztynka.
W 1400 roku biskup Henryk Sorbom dokonywał w Bisztynku poświęcenia nowej świątyni p.w. św. Macieja Apostoła. „Kronika Lidzbarska” opisuje wydarzenie, które miało wówczas nastąpić. Zapis w kronice brzmiał następująco: „(...) kiedy on (biskup), krótko przed swoją śmiercią, poświęcał i zarazem potem odprawiał Mszę świętą, podczas podniesienia na lewej ręce poczuł spływającą krew. Dlatego ołtarz ten nazwany został Przenajdroższej Krwi Pana Jezusa. A przy nim działy się liczne cuda (...)”.
Z biegiem czasu prawda o tym cudzie została przypisana pewnemu kapłanowi, który wątpił w prawdziwość przeistoczenia. Kapłan ów w ten sposób, w hostii został przekonany o prawdziwej obecności Krwi Pana Jezusa. Wiadomość tę znajdujemy w urzędowym parafialnym piśmie kościoła bisztyneckiego z 1796 roku, gdzie zamieszczono następujący cytat z Kroniki Lidzbarskiej: „Kapłan odprawiający Mszę świętą w obecności biskupa wątpił, że po przeistoczeniu, w Hostii znajduje się prawdziwie obecny Chrystus. Nagle ujrzał spadające krople Krwi na korporał. Korporał ten, na który padały krople Krwi Chrystusa został przesłany do Rzymu, skąd już nie powrócił”.
Z powodu tego cudu kościół w Bisztynku stał się miejscem licznych pielgrzymek tak, że w końcu zdecydowano o rozbudowie świątyni. Obecnie Sanktuarium Krwi Pana Jezusa jest jednym z największych kościołów (poza katedrami) w Archidiecezji Warmińskiej. Po rozbudowie w latach 1739-48 świątynię ogrodzono, a przed wejściem głównym wykonano dwanaście cokołów, na których umieszczono figury dwunastu Apostołów. Są to kolejno: św. Mateusz, Filip, Jakub 1, Jan, Andrzej, Piotr, Paweł, Bartłomiej, Jakub 2, Tadeusz, Szymon i Tomasz. Patron kościoła, św. Maciej, wybrany Apostołem po zdradzie Judasza, znajduje się wewnątrz świątyni. Jego naturalnej wielkości obraz umieszczono w ołtarzu głównym. Według miejscowej legendy, Apostołowie czekają przed kościołem na wiernych. Zejdą z cokołów i wejdą do świątyni wówczas, gdy w kościele znajdą się wszyscy bez wyjątku parafianie. A ponieważ nadal stoją przed świątynią, stąd wniosek, iż kościół nie skupił jeszcze nigdy wszystkich parafian.